Słownik gwary łowieckiej
Słownik gwary łowieckiej
A
- ambona – stanowisko strzeleckie nad ziemią, zbudowane na słupach, czasem na drzewie
- anons – oszczek – głos psa oznajmiający znalezienie zwierzyny
- antabka - bączek - uchwyt do mocowania paska broni myśliwskiej,
- apel - sygnał rozpoczęcia polowania, posłuszeństwo psa myśliwskiego,
- aportowanie - przynoszenie przez psa myśliwskiego strzelonej zwierzyny lub postrzałków,
- awantaż – kątowe odchylenie kolby względem poziomej osi lufy (w prawo bądź w lewo)
B
- babrzysko – miejsce kąpieli dzików i jeleni
- badylarz – samiec łosia, o porożu w formie odnóg a nie łopat (zobacz: łopatacz)
- badyle – kończyny jelenia, łosia
- bałuchy – oczy zająca (trzeszcze)
- bałwanek - wypchany ssak (najczęściej zając, królik) służący do nauki polowania ptaka łowczego; kukła dzikiej kaczki, puszczana na wodę wabi inne kaczki,
- baran - samiec muflona
- barłóg – legowisko dzików, niedźwiedzi
- basior – dorosły samiec wilka
- basista – jeleń byk wyróżniający się grubym głosem na rykowisku
- bekowisko – okres, miejsce godów u danieli
- berło - drążek na który sadza się ptaka łowczego,
- biegi – nogi dzika
- biała broń - broń do walki wręcz (miecze, szable, bagnety itp.). We współczesnym łowiectwie kordelas i nóż
- biała stopa – teren polowania całkowicie pokryty śniegiem
- białozór - sokół norweski. Ptak drapieżny z rodziny sokołów. Wyjątkowo rzadki, wysoko ceniony w sokolnictwie, czyli w polowaniu przy użyciu ułożonych, wytresowanych ptaków drapieżnych.
- bielenie – zdejmowanie skóry z upolowanego zwierzęcia
- blaski – oczy zająca (trzeszcze)
- bobrowanie - przeszukiwanie terenu przez zwierzęta
- bokobrody – kępki dłuższych włosów czuciowych, wyrastające na policzkach rysia, żbika
- breneka – potocznie o naboju i pocisku kulowym do broni śrutowej
- brok – nazwa określająca drobny śrut
- bródka – krótkie piórka u nasady ogona słonki, element ozdobny kapelusza myśliwskiego
- bruzda 1. wgłębienie na tykach poroża jeleniowatych; 2. wgłębienie w profilu gwintowania lufy,
- buchtowanie - rycie w ziemi przez dziki w poszukiwaniu żeru,
- buchtowisko - miejsce zryte przez dziki,
- bukowisko – okres godowy u łosi
- bulgot – głos wydawany przez koguta cietrzewia podczas toków
- burknięcie- odgłos podrywającego się z ziemi do lotu jarząbka
- byk – nazwa samca jelenia, daniela, łosia lub żubra
- byk stadny - jeleń byk, władający chmarą w okresie rykowiska
C
- cap - samiec kozicy
- cewki – kończyny sarny
- chorągwie - inaczej flagi - fragmenty scypułu zwisające z tyk jelenia w czasie wycierania,
- chłyst – młody samiec jelenia, odganiany przez byka do chmary łań
- chmara – stado jeleni, danieli, łosi i żubrów
- chrap - głos łosia byka w czasie bukowiska,
- chrapanie - głos wydawany przez słonkę w trakcie lotu godowego (ciągu),
- chrapy - nozdrza .ubra, zwierzyny płowej, muflona, kozicy,
- chyb – długa i gęsta szczecina na karku u dzika
- chwost – ogon muflona lub pęk długich włosów na końcu ogona dzika
- ciąg 1. przelot dzikich kacze lub gęsi na wodę rano lub wieczorem; 2. loty godowe słonek
- ciągnięcie - powolne poruszanie się, wędrowanie żubrów, zwierzyny płowej, muflonów,
- ciec - ucieczka piesza kuraków,
- ciecier - cietrzew kogut,
- ciecieruk - młody cietrzew kogut
- cieciorka - kura cietrzewia,
- cieczka - okres godowy lisów, wilków, borsuków, jenotów, psów
- comber – część tuszy zająca i niektórych innych zwierząt łownych
- cieki-nogi kuraków. np u kuropatwy
- czarna stopa – teren bez pokrywy śniegu
-czemchanie - wycieranie poroża ze scypułu,
- czternastak - jeleń byk o siedmiu odnogach na każdej tyce,
- czochrać się - wycieranie o drzewa jeleni lub dzików,
- cuch - węch psa myśliwskiego
- czuszykanie - głos wydawany przez koguta cietrzewia podczas toków,
- czyrykanie - głos wydawany przez zwołujące się kuropatwy,
Ć
-ćwik - stary, dobrze ułożony ptak łowczy
D
- darniak – samiec sarny, rogacz o wybitnie słabych parostkach i małej tuszy
- Darz Bór -1. Myśliwskie pozdrowienie, niech bór (obficie ) darzy, obdarowuje; 2. uroczysty sygnał myśliwski, grany na sygnałówce.
- daszek - posyp - paśnik dla kuropatw lub bażantów
- dławienie - duszenie zwierzyny przez drapieżniki czworonożne
- dojść postrzałka - odszukać ranną, postrzeloną zwierzynę.
- dołowanie - umieszczanie strzałów poniżej miejsca celowania
- do puli -(polowanie do puli) polowanie zbiorowe, po którym każdy jego uczestnik otrzymuje jednakową ilość zwierzyny, bez względu na to, ile sztuk sam upolował. Zazwyczaj dotyczy polowania na zwierzynę drobną i ptactwo.
- drapieżnik duży - w Polsce niedźwiedź, ryś, wilk. Obecnie wszystkie gatunki pod ochroną.
- drapieżnik mały - gatunki łowne w Polsce to borsuk, lis, jenot, norka amerykańska, kuna leśna, kuna domowa, tchórz.
- dryling - trójlufka - myśliwska broń palna o trzech lufach. Najczęściej dwie lufy gładkościenne do strzelania śrutem i jedna lufa gwintowana do strzelania kulami.
- dubeltówka -dwururka - śrutowa broń myśliwska o dwóch lufach ułożonych poziomo obok siebie,
- dublet - ustrzelenie dwóch sztuk zwierzyny dwoma kolejnymi strzałami
- dwudwudziestak - jeleń byk noszący wieniec o jedenastu odnogach na jednej tyce
- dwudziestak - jeleń byk o dziesięciu odnogach na jednej tyce
- dwudziestka - śrutowa broń myśliwska kaliber 20
- dwunastak (jeleń dwunastak) -samiec jelenia, w którego porożu przynajmniej jedna tyka ma sześć odnóg.
- dwunastka – myśliwska broń śrutowa kaliber 12
- dyndować - o lisie, borsuku wilku lub jenocie - biec truchtem,
- dziesiątak (jeleń dziesiątak) -samiec jelenia, w którego porożu przynajmniej jedna tyka ma pięć odnóg.
- dzikarz - pies myśliwski używany do polowań na dziki,
- dziwerówka - strzelba myśliwska o lufach wykonanych ze stali damasceńskiej
- dzwonić strychulcem - o psie myśliwskim, machać ogonem
E
- ekspres – łamana, kulowa, dwulufowa broń myśliwska
- elaboracja - własnoręcznie wykonywanie śrutowej amunicji myśliwskiej
- eżektor - wyrzutnik łusek w myśliwskiej broni łamanej,
F
- fafle - obwisłe górne wargi psa myśliwskiego, wyżła
- fajki – kły wyrastające z górnej szczęki dzika
- farba – krew zwierzyny
- farbować - zostawiać krew na tropie,
- fartuszek - pęk jasnych włosów przy sromie sarny
- fiołek - gruczoł zapachowy u lisa znajdujący się przy nasadzie ogona,
- fladry - sznury z czerwonymi szmatkami, służyły do polowań na wilki
- flagi - fragmenty scypułu zwisające z tyk jelenia w trakcie wycierania poroża
- flanka - skrzydło myśliwych zagięte w kierunku miotu
- flankować - obstawiać stanowiska na flankach,
- fryc -myśliwy młody stażem, niedoświadczony.
G
- gach – dorosły samiec zająca
- gamrat – odyniec w okresie huczki
- gastrolity -u ptactwa - drobne kamyki, połykane wraz z pokarmem. Ulokowane w tzw. żołądku mięśniowym pomagają w rozcieraniu twardego pożywienia.
- gawra – zimowe legowisko niedźwiedzia
- ględzenie – głos wydawany przez łanię
- głosić - oznajmianie przez pasa, znalezienia tropu lub osaczenie zwierzyny
- głownia - klinga, ostrze białej broni - kordelasa, szabli itp.
- gomóła - jeleń byk po zrzuceniu poroża
- gon 1. okres godowy kozic; 2. głos psów podczas pędzenia zwierzyny w miocie,
- gońka - sarna koza grzejąca się poza okresem rui
- gra - szczekanie psów gończych idących po tropie
- grabarz - pies myśliwski zakopujący odnalezioną zwierzynę
- grandle – szczątkowe kły w górnej szczęce u jeleniowatych
- grzęzy – wymiona samic Łosia i Jelenia
- grzybek – kula z broni gwintowanej po rozgrzybkowaniu
- grot 1. odnoga kończąca tykę w parostkach kozła; 2. zakończenie odnogi w wieńcu jelenia byka
- gruby - (gruby dzik) - duży, wyjątkowo okazały zwierz.
- gryzawka - pędy wierzby lub osiki nasycone solą, przeznaczone do obgryzania przez zające
- grzywa - gęsta długa sierść na szyi i karku żubra, łosia, jelenia lub na grzbiecie kozicy
- guzikarz - młody kozioł o porożu w kształcie niskich stożków, guzików
- guziki - zwykle pierwsze poroże kozła
- gwizd - 1. ryj dzika; 2. głos słonki i jarząbka
- gomółka – samiec okresowo nie posiadający poroża
H
- haki – poroże kozicy
- huczka – okres godowy u dzików
I
- igły - rogowe igiełki u leśnych kuraków wyrastające po bokach palców, zanikające po tokach
- igrzysko - toki głuszców lub miejsce toków głuszców
J
- jasła – drabina na którą kładzie się karmę dla zwierzyny płowej
- jastrzębnik- dawniej myśliwy polujący z jastrzębiem
- jazgot - ujadanie wilków lub psów
- jaźwiec - borsuk
- jednorurka - myśliwska broń o jednej lufie gładkiej
- jucha - farba (krew) niedźwiedzia
K
- kaliber - średnica lufy broni palnej,
- kalibrownik - przyrząd służący do sprawdzania i korygowania kalibru naboi śrutowych,
- kamionka - kuna domowa,
- kantak – pazur na tylnym palcu ptaka drapieżnego
- kapelusznik - staropolska nazwa bardzo starego odyńca,
- kapitalny - samiec zwierzyny płowej noszący medalowe poroże,
- kaptur - nakrycie głowy ptaka łowczego, inaczej kapa,
- karawan - pojazd przystosowany do transportu upolowanej zwierzyny.
- karmisko - miejsce wykładania karmy dla zwierzyny,
- kądziel - owłosienie szyi, karku i garbu żubra,
- kąpielisko - miejsce kąpieli dzików i zwierzyny płowej
- kęsy – zęby u drapieżników
- kipieć – ucieczka na oślep zająca
- kiść – 1. pęk białych włosów u borsuka, 2.zakończenie ogona żubra
- kita – ogon lisa
- kitka - bródka kozicy
- klamra - skrzydło linii myśliwych,
- klapak – nielotna młoda lub nielotna dojrzała kaczka w okresie zmiany upierzenia
- klapanie – pierwsza z czterech części pieśni tokowej głuszca
- klaskanie - trzecia zwrotka pieśni głuszca, inaczej korkowanie,
- klekotka - kołatka, służąca do straszenia zajęcy w czasie pędzenia
- klempa – samica łosia, łosza
- kluczka - odskok zwierza w bok podczas ucieczki
- kłańce - zęby wilka,
- kłapać - odgłos wydawany przez dzika w stanie podniecenia,
- kłaść- ubić zwierza celnym strzałem,
- kłuć - dobić zwierza kordelasem,
- kniazienie - odgłos wydawany przez przestraszonego zająca
- kniejówka – broń myśliwska o dwóch lufach – kulowej i śrutowej
- kobylarz – bardzo duży wilk
- kocioł - sposób polowania na zające
- kokanie - głos wydawany przez cieciorkę
- kokcielić; o pardwach i cietrzewiach - wydawać głos
-kołatka - przyrząd służący naganiaczowi do straszenia zwierzyny
- kołnierz - długie piórka wokół szyi koguta bataliona
- koło łowieckie - podstawowa jednostka organizacyjna Polskiego Związku Łowieckiego. Koło łowieckie zajmuje się gospodarką łowiecką, w tym polowaniem, w dzierżawionym przez siebie obwodzie łowieckim.
- komora - klatka piersiowa zwierzyny grubej
- korkowanie – trzecia z czterech części pieśni tokowej głuszca
- kobylarz – bardzo duży wilk
- komora – klatka piersiowa u zwierzyny
- kopnięcie - uderzenie kolby broni myśliwskiej w ramię podczas strzału
- kopno – legowisko zająca w śniegu
- kopyra - gwarowa nazwa zająca
- kordelas - długi, prosty nóż myśliwski, służący dawniej do dobijania (skłuwania) rannej zwierzyny. Obecnie myśliwska broń paradna.
- korkowanie - trzecia zwrotka pieśni głuszca
- korona – zwieńczenie poroża jelenia w formie minimum trzech odnóg
- kotlina – zagłębienie wygrzebane w ziemi, legowisko zająca
- koryto dzicze - ślad przejścia dzików w głębokim śniegu
- kosacz - stary cietrzew
- kot - nazwa zająca i rysia,
- kotlina - zagłębienie w ziemi, stanowiące legowisko zająca w okresie bezśnieżnym
- koza – samica sarny
- kozioł – samiec sarny
- koźlak - młode sarny do 1 roku życia
- kraczajka – przenośna podpórka do broni (inna nazwa: pastorał)
- krajce - brzegi dzioba jastrzębia,
- krechtanie - głosy wydawane przez głuszce podczas zapadów,
- krektun - jednoroczny głuszec nie biorący udziału w tokach,
- kreślić - robienie śladów skrzydłami, podczas toków głuszca, cietrzewia,
- krykucha - kaczka krzyżówka, wyhodowana w niewoli, do wabienia kaczorów w czasie wiosennych godów,
- krzyżak 1. lis z ciemnym futrem i czarną pręgą wzdłuż grzbietu, 2. kozioł o parostkach, których odnogi wyrastają na jednakowej wysokości i tworzą formę zbliżoną do krzyża,
-kucharka – pierwsza kaczka przybywająca na zloty
- kudły - długa sierść niedźwiedzia,
- kufa - pysk psa myśliwskiego (wyżła),
- kulka - haczyk służący do patroszenia ptactwa,
- kulkowanie - patroszenie ptactwa za pomocą kulki,
- kureń - nazwa gwarowa szałasu myśliwskiego,
- kurkówka - dawna broń myśliwska o zewnętrznych kurkach,
- kuwiek - piszczałka do wabienia ptaków,
- kwadruplet - cztery celne, oddane bezpośrednio po sobie strzały,
- kwiat – ogon zwierzyny płowej i borsuka
- kwiatek – biała sierść na końcu ogona lisa
- kwiel - gwizdek służący do przywabiania ptaka łowczego
L
- lampy – oczy wilka
- latarnia – głowa wilka
- legawiec – wyżeł
- legowisko - stałe lub czasowe miejsce odpoczynku zwierzyny
- licówka – łania przewodniczka
- linia – szereg myśliwych na polowaniu zbiorowym
- linijka – pojazd konny, służący do podwożenia myśliwych w trakcie polowania
- lira – ogon cietrzewia
- liszka – samica lisa
- liściarka – zebrane i zasuszone pędy drzew i krzewów, wykładane w zimie jako karma
- lizawka – urządzenie łowieckie instalowane w terenie, służące do wykładania soli dla -zwierzyny
- locha – samica dzika
- lochanie - huczka dzików,
- loftki – gruby śrut o średnicy powyżej 4,5 mm używany do polowania na wilki
- loty – skrzydła ptaków
- lufa - główna część broni palnej
- lustro, lusterko – jasna sierść na pośladkach u zwierzyny płowej, u nasady ogona, talerz
Ł
- łaja-kilka sfor ogarów,
- łałok – luźna, obwisła skóra podgardla żubra.
- łania – samica jelenia i daniela
- łańka – młoda łania, nie prowadząca cielaka
- łapa - noga zwierzęcia zakończona pazurami,
- ława - sposób polowania zbiorowego, polegający na tym, .e myśliwi idą razem z naganką,
- łojny - tłusty, o zwierzynie w dobrej kondycji,
- łopaty – forma poroża łosia i daniela w postaci szerokich, spłaszczonych powierzchni zwieńczonych licznymi sękami
- łopatacz – samiec łosia, o porożu w formie łopat (zobacz: badylarz)
- łosza – samica łosia, klępa
- łoszak – młody łoś
- łowiec – stara nazwa myśliwego
- łowny - samiec jeleniowatych, który osiągnął pełnię rozwoju osobniczego,
- łowy - staropolskie określenie polowania,
- łoże - drewniana część broni myśliwskiej, osada (kolba i szyjka),
- łupież - wypchana skóra ptaka służąca do układania ptaka łowczego,
- łyżka – ucho zwierzyny płowej
- łzawica - dołek łzowy w przednim kącie oka jelenia i daniela
M
- miasz lub maiż – młody niedoświadczony ptak łowny (orzeł, jastrząb lub sokół), którego zaczęto wprawiać do polowania
- majak - czółno zamaskowane trzciną lub gałęziami, do polowań na ptactwo wodne
- marczak – młody zając urodzony w marcu
- markowanie - zaznaczanie przez wyżła obecności zwierzyny,
- marmurek - białe plamy na sterówkach ogona głuszca,
- matecznik - bezpieczna ostoja zwierzyny,
- medalion – trofeum w formie spreparowanej głowy z szyją zwierzęcia
- medalowy - (np. medalowy byk, rogacz) - zwierz o wyjątkowo dużym, mocnym trofeum, które po wycenie spełnia oficjalne, międzynarodowe kryteria nagrodzenia medalem.
- mener - przewodnik psa myśliwskiego,
- michałek - dubelt, pochodzący z drugiego lęgu,
- mieszek - wabik na przepiórki,
- miękkie - żołądek i wnętrzności zwierzyny grubej
- mięsiarz – nieetyczny myśliwy (pogardliwe określenie myśliwego za wszelką cenę dążącego do zdobycia zwierzyny)
- mikot – wabik używany do wabienia kozłów
- miot –1. kolejne z pędzeń na polowaniu zbiorowym, 2. młode zwierząt ssących urodzone z jednej ciąży
- młódka - młody ptak łowczy,
- mnich - jeleń byk o porożu w kształcie niskich guzów,
- morda - pysk drapieżników,
- możdżeń - wyrostek kostny na czaszce jeleniowatych na którym nasadzane jest poroże,
- mundur myśliwski - uroczysty, wyjściowy ubiór myśliwski, którego wzorzec został zatwierdzony przez Naczelną Radę Łowiecką. Składa się z ciemnozielonych spodni i marynarki, na której naszyte są myśliwskie dystynkcje. Guziki wykonane z poroża. Do pełnej gali zielony sznur paradny i kordelas.
- murzyn - młody kogut cietrzew,
- mykita – lis
- myłkus – samiec zwierzyny płowej o zniekształconym, zdeformowanym porożu
- myszka - młody piżmak,
N
- nadlufka - broń myśliwska o lufach uło.onych pionowo,
- nadoczniak – druga od czaszki odnoga w porożu jelenia
- naganiacz - pomocnik myśliwego, którego zadaniem jest naganianie zwierzyny,
- naganka – naganiacze uczestniczący w polowaniu, płoszący zwierzynę w kierunku myśliwych
- na pomyka - sposób polowania na zające, polegający na tym, że myśliwy idzie przed siebie i strzela do napotkanej zwierzyny,
- narzynacz - pies myśliwski szarpiący i gryzący ubitą zwierzynę,
- nazimek - młody zając urodzony w jesieni,
- narogi – jadalne narządy wewnętrzne u zwierzyny grubej
- na kulawy sztych – na ukos z przodu
- na sztych – na wprost z przodu, przodem
- niedolisek – młody lis
- nemrod - żartobliwa nazwa myśliwego,
- niedokuna - młoda kuna,
- niedostęp - cecha tropu jeleniowatych, odcisk tylniego badyla nie dosięga odcisku przedniego badyla,
- niekoronny - jeleń byk noszący wieniec, którego tyki nie mają koron,
- nielot - młody ptak nie umiejący latać lub dorosły w okresie pierzenia,
- nie strzelany -1. o zwierzu - puszczony bez strzału. Celowe powstrzymanie się myśliwego przed oddaniem strzału w okolicznościach, które strzał umożliwiają; 2. o zwierzu - ucieczka z miotu w sytuacji, w której różne okoliczności uniemożliwiły myśliwym oddanie strzału.
- nogawice - gęste upierzenie na zgrzebłach głuszca,
- norowce - psy myśliwskie przeznaczone do pracy w norach,
- nurek - sokół ułożony do polowań, głównie na czaple, z wykorzystaniem pikowania (lotu nurkowego)
O
- obciąć - ustalić za pomocą tropienia obecność zwierzyny w miocie,
- obcierka - strzał raniący powierzchownie zwierza,
- objazd - sposób polowania szczególnie na lisa, polegający na objeżdżaniu znajdującej się na polu zwierzyny tak aby zbliżyć się na odległość
- obkładanie - przeszukiwanie przez psa myśliwskiego pola w celu wystawienia lub wypłoszenia ptactwa, (inaczej okładanie)
- oczniak – pierwsza od czaszki odnoga w porożu jelenia, daniela
- oczyć - rozglądanie się zwierzyny,
- odbić - odłączyć się od stada,
- odkapturzyć - zdjąć kaptur z głowy ptaka łowczego, 285.odnoga - odgałęzienie tyki w porożu jeleniowatych,
- odprawa - nagroda dla psów gończych w postaci patrochów upolowanej przy ich pomocy zwierzyny,
- odprzodówka - dawna broń myśliwska ładowana od przodu,
- odtrąbić - grać na sygnałówce, sygnały zakończenia polowania lub na śmierć ubitej zwierzyny,
- odtylcówka - broń myśliwska ładowana od tyłu,
- odwiatr - woń wydzielana przez strzeloną zwierzynę,
- odyniec – samiec dzika
- odzew - odezwanie się na trąbce, w odpowiedzi na sygnał myśliwski,
- oganiać - obieganie przez jelenia byka chmary łań w czasie rykowiska,
- okno - otwór wejściowy do nory lisa,
- okręg łowiecki - jednostka administracyjna Polskiego Związku Łowieckiego.
- okręgowy łowczy - przewodniczący zarządu okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego. Zarząd okręgowy jest organem wykonawczym okręgowej rady łowieckiej.
- Okręgowa Rada Łowiecka - w strukturach organizacyjnych Polskiego Związku Łowieckiego najwyższa władza łowiecka na szczeblu okręgu w okresie między okręgowymi zjazdami delegatów Polskiego Związku Łowieckiego.
- omyk – ogon zająca
- opierak – trzecia od czaszki odnoga w porożu jelenia
- organista – młody byk, pierwszy rozpoczynający rykowisko
- opalone - brązowe lub czarne zabarwienie oręża dzika i haków jelenia,
- opiekun stażysty - doświadczony myśliwy, wyznaczony przez zarząd koła łowieckiego, sprawujący pieczę nad stażystą, kandydatem na myśliwego.
- opolować - objąć polowaniem część łowiska,
- oręż - trofeum myśliwskie z dzika - szable i fajki, czasem wieniec jelenia,
- organista - młody jeleń byk, który pierwszy rozpoczyna rykowisko,
- osacznik - dawna nazwa naganiacza,
- osada - łoże,
- osadzanie zwierzyny - zatrzymywanie w miejscu zwierzyny przez psa,
- osiadła - zwierzyna, która nie zmienia swojej ostoi,
- osiemnastak - jeleń byk o dziewięciu odnogach na każdej tyce,
- oskrzydlić - postrzelić ptaka w skrzydło,
- osmużać - obielić zająca lub królika (ściągnąć skórę),
- ostatni kęs - włożony w pysk strzelonej zwierzyny fragment złomu,
- ostatni miot - żartobliwie - myśliwska biesiada w terenie, organizowana bezpośrednio po polowaniu.
- ostęp - część lasu z ostoją zwierzyny,
- ostoja - teren stałego przebywania zwierzyny,
- ostroga - wyrostek z tyłu odnóży kuraków,
- ostroga - pierwszy sęk łopaty daniela,
- ostrolotka - trofeum z jednej z lotek w skrzydle cietrzewia i słonki,
- ostry - o psie - cięty,
- oszczek - szczekanie psa myśliwskiego, sygnalizującego znalezienie lub wytropienie zwierzyny,
- oślada - trop kury na śniegu,
- otok - długa smycz służąca do prowadzenia psa myśliwskiego,
- otrąbić - ogłosić koniec polowania sygnałem myśliwskim,
- otropić - ustalić miejsce przebywania zwierzyny za pomocą tropów,
- owca - samica muflona,
Ó
- ósmak - jeleń byk z wieńcem o czterech odnogach na każdej tyce
P
- padać w ogniu - zwierzyna, która po strzale pozostaje na miejscu,
- pancerz 1. upierzenie piersi głuszca; 2. zewnętrzna powłoka pocisku kulowego,
- paprać się - piaskowa kąpiel ptaków,
- paprzysko - miejsce piaskowych kąpieli ptaków,
- paradoks - gwintowanie końca lufy w broni śrutowej,
- parasol - typ paśnika dla zwierzyny w kształcie parasola,
- parkot - woń jelenia byka podczas rykowiska,
- parkoty - okres godowy zajęcy,
- parostki - poroże sarny kozła,
- pastorał - podpórka służąca do oparcia broni przy strzale
- pasynek - odnoga na łopacie łosia,
- paszcza - otwór gębowy niedźwiedzia, rysia, wilka i psa,
- paśnik – drewniana konstrukcja służąca do dokarmiania zwierzyny grubej, szczególnie w okresie zimowym.
- patrochy - niejadalne wnętrzności zwierzyny,
- patroszenie - usuwanie wnętrzności strzelonej zwierzyny,
- patry - inaczej trzeszcze, oczy zająca,
- perły – charakterystyczne wyrostki kostne na porożu u jeleniowatych
- perukarz – kozioł o zdeformowanym porożu w formie narośli pokrytej scypułem
- pędzel – kiść dłuższych włosów u nasady penisa jelenia, muflona, dzika
- pędzelek - kępka włosów na uchu rysia,
- pędzenie - naganianie zwierzyny przez nagankę w kierunku myśliwych,
- pętla - 1. krótkie rzemyki służące przytrzymaniu ptaka łowczego; 2. splątane tropy zająca na śniegu,
- pianie - wydawanie ostrego głosu przez koguta bażanta,
- piastun – młody niedźwiedź, pozostający z matką do następnego roku
- pielesz – gniazdo ptaka drapieżnego
- pień - wyrostek kostny na czole samców zwierzyny płowej, na którym osadzone jest poroże, - pierzenie się - wymiana upierzenia u ptaków,
- pies – samiec lisa, borsuka, jenota
- pies podsokoli - pies legawy (najczęściej wyżeł) współpracujący w czasie polowania z ptakiem łowczym
- piórko malarskie - ostrolotka u słonki,
- piórkować - dobijać postrzelonego ptaka,
- pióro - 1. ogólnie - ptactwo łowne (strzelać do pióra - polować na ptactwo); 2. rząd pokotu, przeznaczony dla ubitego ptactwa; 3. pióra chybu - długie i sztywne włosy na karku dzika. 4. pióro (pierwsze, drugie, trzecie) – rok życia ptaka łowczego (pierwszy, drugi, trzeci)
- piston - inaczej kapiszon - spłonka,
- pistonówka - strzelba kapiszonowa,
- piszczałka - wabik na jarząbki,
- piszczeć - wydawanie głosu przez kozę,
- plusk - kielnia - ogon bobra,
- płaszcz - pancerz - zewnętrzna powłoka pocisku kulowego,
- płochacz - pies myśliwski do płoszenia zwierzyny z zarośli,
- płowa zwierzyna - jelenie, sarny, łosie i daniele,
- pniaki - haki - grandle,
- pochwa - futerał na głownię białej broni myśliwskiej,
- pocisk - rażąca część naboju myśliwskiego,
- podchód - sposób polowania, podchodzenie zwierzyny na odległość strzału,
- podeszwa - spód stopy niedźwiedzia, 371.Podrywać się - zrywanie się ptaków do lotu,
- podjazd - rodzaj polowania, polegający na podjeżdżaniu do zwierzyny przez myśliwego furmanką lub saniami,
- podkładacz - myśliwy, który naprowadza psy na trop zwierzyny,
- podkowa - brązowy łuk na piersi kuropatwy,
- podlot - młody ptak, zaczynający latać,
- podpórka - laska lub rozwidlony drążek do podparcia broni przy strzale,
- podprowadzać - zaprowadzić myśliwego na spotkanie ze zwierzyną,
- podryw – sposób polowania, polegający na strzelaniu do ptactwa wypłaszanego przez samego strzelca
- podstrzelić - strzelać do zwierzyny wychodzącej na sąsiada, podczas polowania zbiorowego,
- poduszka - baka - wypukłość na kolbie broni myśliwskiej, do której przykłada się policzek,
- pojedynek - samiec zwierzyn, wiodący samotny tryb życia,
- pokot 1. rozkład - ogół zwierzyny ubitej na polowaniu; 2. upolowana zwierzyna, ułożona wg określonych zasad,
- płowa zwierzyna – sarny, daniele, jelenie i łosie
- polano – ogon wilka
- pole – określenie wieku psa myśliwskiego – rok pracy psa
- polowanie zbiorowe - polowanie, w którym uczestniczy przynajmniej dwóch myśliwych, współpracujących ze sobą.
- Polski Związek Łowiecki - powstała w roku 1923. ogólnopolska organizacja łowiecka.
- położyć - upolować celnym strzałem,
- pomiatać - wydawać potomstwo, u psów, borsuków, wilków i lisów,
- pomruk - głos wydawany przez jelenia byka i borsuka,
- pomykać - biec (o lisie, zającu i króliku),
- ponowa - świeży opad śniegu,
- poprawka - drugi strzał do tej samej zwierzyny,
- poroże - wyrostki kostne, nasadzane na możdżeniach u jeleniowatych, zrzucane corocznie i ponownie nasadzane,
- poryk - jednorazowy, głośny ryk jelenia byka,
- posadzić - strącenie zdobyczy na ziemię przez ptaka łowczego,
- poskromić - zmusić ptaka łowczego do poddania się woli układającego
- posoka – farba, krew zwierzyny grubej
- posokowiec - pies myśliwski pracujący na farbie,
- postrzał - miejsce trafienia zwierzyny,
- postrzałek - zwierz raniony,
- posznurować - o lisie pobiec prosto,
- prawka - prawa lufa broni myśliwskiej,
- prosić się - wydawanie potomstwa przez lochę,
- prośna - ciężarna locha,
- prowadzący polowanie - myśliwy wyznaczony przez zarząd koła łowieckiego do kierowania polowaniem zbiorowym.
- posyp – paśnik dla kuropatw i bażantów formie daszku
- przelatek – dzik w drugim roku życia
- prowadzenie 1. przewodzenie stada; 2. opieka samicy nad potomstwem,
- przechera - sprytny lis,
- przecinka - wycięta w lesie wizura lub ścieżka,
- przelatek - dzik urodzony w ubiegłym roku, bez względu na płeć.
- przelot - patrz ciąg - 1.loty na żerowiska, 2. wiosenne i jesienne wędrówki ptaków do miejsc lęgowych lub na zimowiska,
- przełaj - w dawnej Polsce, jeden z ciężarów łowieckich, polegający na pilnowaniu zwierzyny zmieniającej swoją ostoję,
- przesadzić - przeskakiwanie zwierzyny przez linię myśliwych,
- przesmyk - stałe miejsca przechodzenia zwierzyny zmieniającej ostoję,
- przestęp - trop jelenia charakteryzujący się tym, .e odcisk tylnego badyla przekracza odcisk badyla przedniego,
- przetrzebić - zmniejszyć znacznie liczbę zwierzyny,
- przewód - kanał w lufie,
- przeziernik - przyrząd celowniczy z otworem w środku, zastępuje szczerbinkę,
- przezimek - zwierzyna urodzona poprzedniego roku,
- przodownica - łania, locha, owca prowadząca chmarę, watahę, stado,
- przybitka - korek z wojłoku lub tektury oddzielający śrut od prochu,
- przyrzut - szybkie przyłożenie broni do ramienia,
- przyspiesznik - urządzenie ułatwiające oddanie precyzyjnego strzału,
- przystrzelanie broni - wyregulowanie przyrządów celowniczych,
- ptactwo łowne - gatunki ptaków na które mo.na polować (patrz: zwierzyna) 429.Ptak łowczy ? uło.ony i wykorzystywany do polowania na zwierzynę
ptak drapie.ny 430.Ptak niskiego lotu - ptak łowczy (najczęściej jastrząb) uderzający na zwierzynę z rękawicy sokolnika, z czatowni lub z lotu towarzyszącego 431.Ptak wysokiego lotu - ptak łowczy (najczęściej sokół) uderzający na
zwierzynę z lotu (patrz: nurek)
- ptaszarnia - pomieszczenie dla ptaków łowczych,
- ptaszniczka - długa myśliwska broń palna, u.ywana do polowań na ptaki,
- pudlarz – myśliwy, który podczas polowania grupowego oddał najwięcej chybionych strzałów
R
- rabiec – młody ptak łowczy, jeszcze pstrokaty; lub (z ros.), młody sokół lub jastrząb, nazwa od rabego koloru upierzenia
- rapcie – racice dzika
- rogacz – samiec sarny
- rosochy – poroże łosia w formie łopat
- rozłoga – rozstaw poroża zwierzyny płowej
- róże – pierścienie kostne u nasady poroża zwierzyny płowej
- rudel – stadko, stado saren
- rykowisko – okres, miejsce godów jeleni
S
- sadyba – koliba, kwatera myśliwska
- samura – stara samica dzika żyjąca samotnie
- scypuł – owłosiony, ukrwiony naskórek pokrywający formujące się poroże
- selekt – zwierzę kwalifikujące do odstrzału selekcyjnego, np. z powodu słabych cech dziedzicznych
- sęki – rogowe palczaste odrosty na łopatach daniela
- siadło – drzewo, na którym zasiadł na noc głuszec
- siuta – samica sarny
- skoki – nogi zająca
- słuchy – uszy zająca
- stawka – noga lisa i borsuka
- strzelba – śrutowa broń myśliwska
- strzyże – włosy u nasady nosa zająca
- suknia – sierść zwierzyny płowej i dzika
- szable – kły dzika wyrastające z dolnej żuchwy
- szarak – zając
- szczwacz – osoba układająca charty i ogary
- szczwać – polować z chartami
- szesnastka – myśliwska broń śrutowa kaliber 16
- szlifowanie – czwarta ostatnia część pieśni godowej głuszca
- szpicak – młody samiec zwierzyny płowej o porożu w formie prostych tyk bez odnóg
- szydlarz – samiec u jeleniowatych o porożu bez odnóg
- sztucer – myśliwska broń kulowa z gwintowaną lufą
Ś
- ścinka – fragmenty sierści, odcięte od tuszy przez pocisk.
- ślepia – oczy drapieżników
- ślimy – rogi muflona
- świece – oczy żubra, zwierzyny płowej, kozicy, muflona i dzika
T
- tabakiera – zakończenie gwizdu, nos u dzika
- troki – rodzaj wielorzemykowych pęt, zazwyczaj skórzanych lub sznurkowych, służących do noszenia upolowanego ptactwa.
- trzeszcze – oczy zająca
- turzyca – sierść zająca i królika
- tusza – ciało upolowanej zwierzyny grubej
- tuszka – ciało upolowanej zwierzyny drobnej
U
- ubić – trafić, upolować
- unosić – przyzwyczaić ptaka łowczego do przebywania na ręce sokolnika
V
- varmint – rodzaj sztucera z nieco cięższą, masywniejszą lufą, bez muszki i szczerbinki.
W
- wachlarz – ogon koguta głuszca
- wadera – samica wilka
- wiatr – węch u psa myśliwskiego /dolny wiatr – charakterystyczny sposób pracy psa myśliwskiego, z głową przy ziemi /górny wiatr – sposób pracy psa myśliwskiego, z głową uniesioną
- warchlak – młody dziczek w pierwszym roku życia
- wataha – stado dzików
- wieniec – poroże jelenia
- wietrznik – nos psa i zwierząt drapieżnych
- wnyk – pętla do łapania zwierzyny, zastawiana przez kłusownika
- wycinek – dzik samiec w trzecim – czwartym roku życia
- wykot – narodziny młodych u królika, zająca, sarny, kozicy i muflona
- wyprzedzenie – zakład jaki daje się celując i strzelając do poruszającego się zwierzęcia
Z
- zabawca – pies gończy, który nie mogąc odnaleźć tropu, głosi w jednym miejscu
- zestrzał – miejsce, w którym stało zwierzę w chwili przyjęcia kuli.
- zierniki – oczy ptaków
- złom – gałązka z drzewa iglastego wsadzana do pyska zwierząt ułożonych w pokocie
Ż
- żmurek – lis o kasztanowym kolorze futra