Słownik gwary łowieckiej

A

– ambona – stanowisko strzeleckie nad ziemią, zbudowane na słupach, czasem na drzewie

– anons – oszczek – głos psa oznajmiający znalezienie zwierzyny

– antabka – bączek – uchwyt do mocowania paska broni myśliwskiej,

– apel – sygnał rozpoczęcia polowania, posłuszeństwo psa myśliwskiego,

– aportowanie – przynoszenie przez psa myśliwskiego strzelonej zwierzyny lub postrzałków,

– awantaż – kątowe odchylenie kolby względem poziomej osi lufy (w prawo bądź w lewo)

B

– babrzysko – miejsce kąpieli dzików i jeleni

– badylarz – samiec łosia, o porożu w formie odnóg a nie łopat (zobacz: łopatacz)

– badyle – kończyny jelenia, łosia

– bałuchy – oczy zająca (trzeszcze)

– bałwanek – wypchany ssak (najczęściej zając, królik) służący do nauki polowania ptaka łowczego; kukła dzikiej kaczki, puszczana na wodę wabi inne kaczki,
– baran – samiec muflona

– barłóg – legowisko dzików, niedźwiedzi

– basior – dorosły samiec wilka

– basista – jeleń byk wyróżniający się grubym głosem na rykowisku

– bekowisko – okres, miejsce godów u danieli

– berło – drążek na który sadza się ptaka łowczego,

– biegi – nogi dzika

– biała broń – broń do walki wręcz (miecze, szable, bagnety itp.). We współczesnym łowiectwie kordelas i nóż

– biała stopa – teren polowania całkowicie pokryty śniegiem

– białozór – sokół norweski. Ptak drapieżny z rodziny sokołów. Wyjątkowo rzadki, wysoko ceniony w sokolnictwie, czyli w polowaniu przy użyciu ułożonych, wytresowanych ptaków drapieżnych.

– bielenie – zdejmowanie skóry z upolowanego zwierzęcia

– blaski – oczy zająca (trzeszcze)

– bobrowanie – przeszukiwanie terenu przez zwierzęta

– bokobrody – kępki dłuższych włosów czuciowych, wyrastające na policzkach rysia, żbika

– breneka – potocznie o naboju i pocisku kulowym do broni śrutowej

– brok – nazwa określająca drobny śrut

– bródka – krótkie piórka u nasady ogona słonki, element ozdobny kapelusza myśliwskiego

– bruzda  1. wgłębienie na tykach poroża jeleniowatych; 2. wgłębienie w profilu gwintowania lufy,

– buchtowanie – rycie w ziemi przez dziki w poszukiwaniu żeru,
– buchtowisko – miejsce zryte przez dziki,
– bukowisko – okres godowy u łosi

– bulgot – głos wydawany przez koguta cietrzewia podczas toków

– burknięcie– odgłos podrywającego się z ziemi do lotu jarząbka

– byk – nazwa samca jelenia, daniela, łosia lub żubra

– byk stadny – jeleń byk, władający chmarą w okresie rykowiska

C

– cap – samiec kozicy

– cewki – kończyny sarny

– chorągwie – inaczej flagi – fragmenty scypułu zwisające z tyk jelenia w czasie wycierania,

– chłyst – młody samiec jelenia, odganiany przez byka do chmary łań

– chmara – stado jeleni, danieli, łosi i żubrów

– chrap – głos łosia byka w czasie bukowiska,
– chrapanie – głos wydawany przez słonkę w trakcie lotu godowego (ciągu),

– chrapy – nozdrza .ubra, zwierzyny płowej, muflona, kozicy,
– chyb – długa i gęsta szczecina na karku u dzika

– chwost – ogon muflona lub pęk długich włosów na końcu ogona dzika

– ciąg 1. przelot dzikich kacze lub gęsi na wodę rano lub wieczorem; 2. loty godowe słonek
– ciągnięcie – powolne poruszanie się, wędrowanie żubrów, zwierzyny płowej, muflonów,
– ciec – ucieczka piesza kuraków,
– ciecier – cietrzew kogut,

– ciecieruk – młody cietrzew kogut
– cieciorka – kura cietrzewia,

– cieczka – okres godowy lisów, wilków, borsuków, jenotów, psów

– comber – część tuszy zająca i niektórych innych zwierząt łownych

– cieki-nogi kuraków. np u kuropatwy

– czarna stopa – teren bez pokrywy śniegu

czemchanie – wycieranie poroża ze scypułu,

– czternastak – jeleń byk o siedmiu odnogach na każdej tyce,

– czochrać się – wycieranie o drzewa jeleni lub dzików,

– cuch – węch psa myśliwskiego

– czuszykanie – głos wydawany przez koguta cietrzewia podczas toków,

– czyrykanie – głos wydawany przez zwołujące się kuropatwy,

Ć

ćwik – stary, dobrze ułożony ptak łowczy

D

– darniak – samiec sarny, rogacz o wybitnie słabych parostkach i małej tuszy

– Darz Bór -1. Myśliwskie pozdrowienie, niech bór (obficie ) darzy, obdarowuje; 2. uroczysty sygnał myśliwski, grany na sygnałówce.

– daszek – posyp – paśnik dla kuropatw lub bażantów
– dławienie – duszenie zwierzyny przez drapieżniki czworonożne
– dojść postrzałka – odszukać ranną, postrzeloną zwierzynę.
– dołowanie – umieszczanie strzałów poniżej miejsca celowania
– do puli -(polowanie do puli) polowanie zbiorowe, po którym każdy jego uczestnik otrzymuje jednakową ilość zwierzyny, bez względu na to, ile sztuk sam upolował. Zazwyczaj dotyczy polowania na zwierzynę drobną i ptactwo.
– drapieżnik duży – w Polsce niedźwiedź, ryś, wilk. Obecnie wszystkie gatunki pod ochroną.
– drapieżnik mały – gatunki łowne w Polsce to borsuk, lis, jenot, norka amerykańska, kuna leśna, kuna domowa, tchórz.
– dryling – trójlufka – myśliwska broń palna o trzech lufach. Najczęściej dwie lufy gładkościenne do strzelania śrutem i jedna lufa gwintowana do strzelania kulami.
– dubeltówka -dwururka – śrutowa broń myśliwska o dwóch lufach ułożonych poziomo obok siebie,
– dublet – ustrzelenie dwóch sztuk zwierzyny dwoma kolejnymi strzałami
– dwudwudziestak – jeleń byk noszący wieniec o jedenastu odnogach na jednej tyce
– dwudziestak – jeleń byk o dziesięciu odnogach na jednej tyce
– dwudziestka – śrutowa broń myśliwska kaliber 20
– dwunastak (jeleń dwunastak) -samiec jelenia, w którego porożu przynajmniej jedna tyka ma sześć odnóg.

– dwunastka – myśliwska broń śrutowa kaliber 12

– dyndować – o lisie, borsuku wilku lub jenocie – biec truchtem,
– dziesiątak (jeleń dziesiątak) -samiec jelenia, w którego porożu przynajmniej jedna tyka ma pięć odnóg.
– dzikarz – pies myśliwski używany do polowań na dziki,
– dziwerówka – strzelba myśliwska o lufach wykonanych ze stali damasceńskiej
– dzwonić strychulcem – o psie myśliwskim, machać ogonem

E

– ekspres – łamana, kulowa, dwulufowa broń myśliwska

– elaboracja – własnoręcznie wykonywanie śrutowej amunicji myśliwskiej
– eżektor – wyrzutnik łusek w myśliwskiej broni łamanej,

F

– fafle – obwisłe górne wargi psa myśliwskiego, wyżła

– fajki – kły wyrastające z górnej szczęki dzika

– farba – krew zwierzyny

– farbować – zostawiać krew na tropie,

– fartuszek – pęk jasnych włosów przy sromie sarny
– fiołek – gruczoł zapachowy u lisa znajdujący się przy nasadzie ogona,
– fladry – sznury z czerwonymi szmatkami, służyły do polowań na wilki
– flagi – fragmenty scypułu zwisające z tyk jelenia w trakcie wycierania poroża
– flanka – skrzydło myśliwych zagięte w kierunku miotu
– flankować – obstawiać stanowiska na flankach,
– fryc -myśliwy młody stażem, niedoświadczony.

G

– gach – dorosły samiec zająca

– gamrat – odyniec w okresie huczki

– gastrolity -u ptactwa – drobne kamyki, połykane wraz z pokarmem. Ulokowane w tzw. żołądku mięśniowym pomagają w rozcieraniu twardego pożywienia.

– gawra – zimowe legowisko niedźwiedzia

– ględzenie – głos wydawany przez łanię

– głosić – oznajmianie przez pasa, znalezienia tropu lub osaczenie zwierzyny
– głownia – klinga, ostrze białej broni – kordelasa, szabli itp.
– gomóła – jeleń byk po zrzuceniu poroża

– gon 1. okres godowy kozic; 2. głos psów podczas pędzenia zwierzyny w miocie,
– gońka – sarna koza grzejąca się poza okresem rui

– gra – szczekanie psów gończych idących po tropie

– grabarz – pies myśliwski zakopujący odnalezioną zwierzynę

– grandle – szczątkowe kły w górnej szczęce u jeleniowatych

– grzęzy – wymiona samic Łosia i Jelenia

– grzybek – kula z broni gwintowanej po rozgrzybkowaniu  

– grot 1. odnoga kończąca tykę w parostkach kozła; 2. zakończenie odnogi w wieńcu jelenia byka
– gruby – (gruby dzik) – duży, wyjątkowo okazały zwierz.

– gryzawka – pędy wierzby lub osiki nasycone solą, przeznaczone do obgryzania przez zające

– grzywa – gęsta długa sierść na szyi i karku żubra, łosia, jelenia lub na grzbiecie kozicy
– guzikarz – młody kozioł o porożu w kształcie niskich stożków, guzików

– guziki – zwykle pierwsze poroże kozła

– gwizd – 1. ryj dzika; 2. głos słonki i jarząbka

– gomółka – samiec okresowo nie posiadający poroża

H

– haki – poroże kozicy

– huczka – okres godowy u dzików

I

– igły – rogowe igiełki u leśnych kuraków wyrastające po bokach palców, zanikające po tokach

– igrzysko – toki głuszców lub miejsce toków głuszców

J

– jasła – drabina na którą kładzie się karmę dla zwierzyny płowej

– jastrzębnik– dawniej myśliwy polujący z jastrzębiem

– jazgot – ujadanie wilków lub psów
– jaźwiec – borsuk
– jednorurka – myśliwska broń o jednej lufie gładkiej
– jucha – farba (krew) niedźwiedzia

K

– kaliber – średnica lufy broni palnej,
– kalibrownik – przyrząd służący do sprawdzania i korygowania kalibru naboi śrutowych,

– kamionka – kuna domowa,

– kantak – pazur na tylnym palcu ptaka drapieżnego

– kapelusznik – staropolska nazwa bardzo starego odyńca,
– kapitalny – samiec zwierzyny płowej noszący medalowe poroże,
– kaptur – nakrycie głowy ptaka łowczego, inaczej kapa,
– karawan – pojazd przystosowany do transportu upolowanej zwierzyny.
– karmisko – miejsce wykładania karmy dla zwierzyny,
– kądziel – owłosienie szyi, karku i garbu żubra,
– kąpielisko – miejsce kąpieli dzików i zwierzyny płowej

– kęsy – zęby u drapieżników

– kipieć – ucieczka na oślep zająca

– kiść – 1. pęk białych włosów u borsuka, 2.zakończenie ogona żubra

– kita – ogon lisa

– kitka – bródka kozicy

– klamra – skrzydło linii myśliwych,

– klapak – nielotna młoda lub nielotna dojrzała kaczka w okresie zmiany upierzenia

– klapanie – pierwsza z czterech części pieśni tokowej głuszca

– klaskanie – trzecia zwrotka pieśni głuszca, inaczej korkowanie,

– klekotka – kołatka, służąca do straszenia zajęcy w czasie pędzenia

– klempa – samica łosia, łosza

– kluczka – odskok zwierza w bok podczas ucieczki
– kłańce – zęby wilka,
– kłapać – odgłos wydawany przez dzika w stanie podniecenia,
– kłaść– ubić zwierza celnym strzałem,
– kłuć – dobić zwierza kordelasem,
– kniazienie – odgłos wydawany przez przestraszonego zająca

– kniejówka – broń myśliwska o dwóch lufach – kulowej i śrutowej

– kobylarz – bardzo duży wilk

– kocioł – sposób polowania na zające
– kokanie – głos wydawany przez cieciorkę
– kokcielić; o pardwach i cietrzewiach – wydawać głos

kołatka – przyrząd służący naganiaczowi do straszenia zwierzyny

– kołnierz – długie piórka wokół szyi koguta bataliona
– koło łowieckie – podstawowa jednostka organizacyjna Polskiego Związku Łowieckiego. Koło łowieckie zajmuje się gospodarką łowiecką, w tym polowaniem, w dzierżawionym przez siebie obwodzie łowieckim.

– komora – klatka piersiowa zwierzyny grubej

– korkowanie – trzecia z czterech części pieśni tokowej głuszca

– kobylarz – bardzo duży wilk

– komora – klatka piersiowa u zwierzyny

– kopnięcie – uderzenie kolby broni myśliwskiej w ramię podczas strzału
– kopno – legowisko zająca w śniegu

– kopyra – gwarowa nazwa zająca

– kordelas – długi, prosty nóż myśliwski, służący dawniej do dobijania (skłuwania) rannej zwierzyny. Obecnie myśliwska broń paradna.

– korkowanie – trzecia zwrotka pieśni głuszca

– korona – zwieńczenie poroża jelenia w formie minimum trzech odnóg

– kotlina – zagłębienie wygrzebane w ziemi, legowisko zająca

– koryto dzicze – ślad przejścia dzików w głębokim śniegu
– kosacz – stary cietrzew
– kot – nazwa zająca i rysia,
– kotlina – zagłębienie w ziemi, stanowiące legowisko zająca w okresie bezśnieżnym

– koza – samica sarny

– kozioł – samiec sarny

– koźlak – młode sarny do 1 roku życia
– kraczajka – przenośna podpórka do broni (inna nazwa: pastorał)

– krajce – brzegi dzioba jastrzębia,
– krechtanie – głosy wydawane przez głuszce podczas zapadów,
– krektun – jednoroczny głuszec nie biorący udziału w tokach,
– kreślić – robienie śladów skrzydłami, podczas toków głuszca, cietrzewia,

– krykucha – kaczka krzyżówka, wyhodowana w niewoli, do wabienia kaczorów w czasie wiosennych godów,

– krzyżak 1. lis z ciemnym futrem i czarną pręgą wzdłuż grzbietu, 2. kozioł o parostkach, których odnogi wyrastają na jednakowej wysokości i tworzą formę zbliżoną do krzyża,

kucharka – pierwsza kaczka przybywająca na zloty

– kudły – długa sierść niedźwiedzia,

– kufa – pysk psa myśliwskiego (wyżła),

– kulka – haczyk służący do patroszenia ptactwa,

– kulkowanie – patroszenie ptactwa za pomocą kulki,
– kureń – nazwa gwarowa szałasu myśliwskiego,
– kurkówka – dawna broń myśliwska o zewnętrznych kurkach,
– kuwiek – piszczałka do wabienia ptaków,
– kwadruplet – cztery celne, oddane bezpośrednio po sobie strzały,
– kwiat – ogon zwierzyny płowej i borsuka

– kwiatek – biała sierść na końcu ogona lisa

– kwiel – gwizdek służący do przywabiania ptaka łowczego

L

– lampy – oczy wilka

– latarnia – głowa wilka

– legawiec – wyżeł

– legowisko – stałe lub czasowe miejsce odpoczynku zwierzyny

– licówka – łania przewodniczka

– linia – szereg myśliwych na polowaniu zbiorowym

– linijka – pojazd konny, służący do podwożenia myśliwych w trakcie polowania

– lira – ogon cietrzewia

– liszka – samica lisa

– liściarka – zebrane i zasuszone pędy drzew i krzewów, wykładane w zimie jako karma

– lizawka – urządzenie łowieckie instalowane w terenie, służące do wykładania soli dla -zwierzyny

– locha – samica dzika

– lochanie – huczka dzików,

– loftki – gruby śrut o średnicy powyżej 4,5 mm używany do polowania na wilki

– loty – skrzydła ptaków

– lufa – główna część broni palnej

– lustro, lusterko – jasna sierść na pośladkach u zwierzyny płowej, u nasady ogona, talerz

Ł

– łaja-kilka sfor ogarów,
– łałok – luźna, obwisła skóra podgardla żubra.

– łania – samica jelenia i daniela

– łańka – młoda łania, nie prowadząca cielaka

– łapa – noga zwierzęcia zakończona pazurami,
– ława – sposób polowania zbiorowego, polegający na tym, .e myśliwi idą razem z naganką,
– łojny – tłusty, o zwierzynie w dobrej kondycji,
– łopaty – forma poroża łosia i daniela w postaci szerokich, spłaszczonych powierzchni zwieńczonych licznymi sękami

– łopatacz – samiec łosia, o porożu w formie łopat (zobacz: badylarz)

– łosza – samica łosia, klępa

– łoszak – młody łoś

– łowiec – stara nazwa myśliwego

– łowny – samiec jeleniowatych, który osiągnął pełnię rozwoju osobniczego,
– łowy – staropolskie określenie polowania,
– łoże – drewniana część broni myśliwskiej, osada (kolba i szyjka),
– łupież – wypchana skóra ptaka służąca do układania ptaka łowczego,

– łyżka – ucho zwierzyny płowej

– łzawica – dołek łzowy w przednim kącie oka jelenia i daniela

M

– miasz lub maiż – młody niedoświadczony ptak łowny (orzeł, jastrząb lub sokół), którego zaczęto wprawiać do polowania

– majak – czółno zamaskowane trzciną lub gałęziami, do polowań na ptactwo wodne

– marczak – młody zając urodzony w marcu

– markowanie – zaznaczanie przez wyżła obecności zwierzyny,
– marmurek – białe plamy na sterówkach ogona głuszca,
– matecznik – bezpieczna ostoja zwierzyny,
– medalion – trofeum w formie spreparowanej głowy z szyją zwierzęcia

– medalowy – (np. medalowy byk, rogacz) – zwierz o wyjątkowo dużym, mocnym trofeum, które po wycenie spełnia oficjalne, międzynarodowe kryteria nagrodzenia medalem.
– mener – przewodnik psa myśliwskiego,
– michałek – dubelt, pochodzący z drugiego lęgu,
– mieszek – wabik na przepiórki,
– miękkie – żołądek i wnętrzności zwierzyny grubej
– mięsiarz – nieetyczny myśliwy (pogardliwe określenie myśliwego za wszelką cenę dążącego do zdobycia zwierzyny)

– mikot – wabik używany do wabienia kozłów

– miot –1. kolejne z pędzeń na polowaniu zbiorowym, 2. młode zwierząt ssących urodzone z jednej ciąży

– młódka – młody ptak łowczy,
– mnich – jeleń byk o porożu w kształcie niskich guzów,
– morda – pysk drapieżników,
– możdżeń – wyrostek kostny na czaszce jeleniowatych na którym nasadzane jest poroże,
– mundur myśliwski – uroczysty, wyjściowy ubiór myśliwski, którego wzorzec został zatwierdzony przez Naczelną Radę Łowiecką. Składa się z ciemnozielonych spodni i marynarki, na której naszyte są myśliwskie dystynkcje. Guziki wykonane z poroża. Do pełnej gali zielony sznur paradny i kordelas.
– murzyn – młody kogut cietrzew,
– mykita – lis

– myłkus – samiec zwierzyny płowej o zniekształconym, zdeformowanym porożu

– myszka – młody piżmak,

N

– nadlufka – broń myśliwska o lufach uło.onych pionowo,

– nadoczniak – druga od czaszki odnoga w porożu jelenia

– naganiacz – pomocnik myśliwego, którego zadaniem jest naganianie zwierzyny,

– naganka – naganiacze uczestniczący w polowaniu, płoszący zwierzynę w kierunku myśliwych

– na pomyka – sposób polowania na zające, polegający na tym, że myśliwy idzie przed siebie i strzela do napotkanej zwierzyny,
– narzynacz – pies myśliwski szarpiący i gryzący ubitą zwierzynę,
– nazimek – młody zając urodzony w jesieni,
– narogi – jadalne narządy wewnętrzne u zwierzyny grubej

– na kulawy sztych – na ukos z przodu

– na sztych – na wprost z przodu, przodem

– niedolisek – młody lis

– nemrod – żartobliwa nazwa myśliwego,
– niedokuna – młoda kuna,
– niedostęp – cecha tropu jeleniowatych, odcisk tylniego badyla nie dosięga odcisku przedniego badyla,
– niekoronny – jeleń byk noszący wieniec, którego tyki nie mają koron,
– nielot – młody ptak nie umiejący latać lub dorosły w okresie pierzenia,
– nie strzelany -1. o zwierzu – puszczony bez strzału. Celowe powstrzymanie się myśliwego przed oddaniem strzału w okolicznościach, które strzał umożliwiają; 2. o zwierzu – ucieczka z miotu w sytuacji, w której różne okoliczności uniemożliwiły myśliwym oddanie strzału.
– nogawice – gęste upierzenie na zgrzebłach głuszca,
– norowce – psy myśliwskie przeznaczone do pracy w norach,
– nurek – sokół ułożony do polowań, głównie na czaple, z wykorzystaniem pikowania (lotu nurkowego)

O

– obciąć – ustalić za pomocą tropienia obecność zwierzyny w miocie,

– obcierka – strzał raniący powierzchownie zwierza,

– objazd – sposób polowania szczególnie na lisa, polegający na objeżdżaniu znajdującej się na polu zwierzyny tak aby zbliżyć się na odległość

– obkładanie – przeszukiwanie przez psa myśliwskiego pola w celu wystawienia lub wypłoszenia ptactwa, (inaczej okładanie)
– oczniak – pierwsza od czaszki odnoga w porożu jelenia, daniela

– oczyć – rozglądanie się zwierzyny,
– odbić – odłączyć się od stada,
– odkapturzyć – zdjąć kaptur z głowy ptaka łowczego, 285.odnoga – odgałęzienie tyki w porożu jeleniowatych,

– odprawa – nagroda dla psów gończych w postaci patrochów upolowanej przy ich pomocy zwierzyny,
– odprzodówka – dawna broń myśliwska ładowana od przodu,
– odtrąbić – grać na sygnałówce, sygnały zakończenia polowania lub na śmierć ubitej zwierzyny,

– odtylcówka – broń myśliwska ładowana od tyłu,

– odwiatr – woń wydzielana przez strzeloną zwierzynę,
– odyniec – samiec dzika

– odzew – odezwanie się na trąbce, w odpowiedzi na sygnał myśliwski,

– oganiać – obieganie przez jelenia byka chmary łań w czasie rykowiska,

– okno – otwór wejściowy do nory lisa,

– okręg łowiecki – jednostka administracyjna Polskiego Związku Łowieckiego.

– okręgowy łowczy – przewodniczący zarządu okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego. Zarząd okręgowy jest organem wykonawczym okręgowej rady łowieckiej.

– Okręgowa Rada Łowiecka – w strukturach organizacyjnych Polskiego Związku Łowieckiego najwyższa władza łowiecka na szczeblu okręgu w okresie między okręgowymi zjazdami delegatów Polskiego Związku Łowieckiego.

– omyk – ogon zająca

– opierak – trzecia od czaszki odnoga w porożu jelenia

– organista – młody byk, pierwszy rozpoczynający rykowisko

– opalone – brązowe lub czarne zabarwienie oręża dzika i haków jelenia,

– opiekun stażysty – doświadczony myśliwy, wyznaczony przez zarząd koła łowieckiego, sprawujący pieczę nad stażystą, kandydatem na myśliwego.

– opolować – objąć polowaniem część łowiska,
– oręż – trofeum myśliwskie z dzika – szable i fajki, czasem wieniec jelenia,

– organista – młody jeleń byk, który pierwszy rozpoczyna rykowisko,

– osacznik – dawna nazwa naganiacza,

– osada – łoże,
– osadzanie zwierzyny – zatrzymywanie w miejscu zwierzyny przez psa,

– osiadła – zwierzyna, która nie zmienia swojej ostoi,

– osiemnastak – jeleń byk o dziewięciu odnogach na każdej tyce,

– oskrzydlić – postrzelić ptaka w skrzydło,

– osmużać – obielić zająca lub królika (ściągnąć skórę),

– ostatni kęs – włożony w pysk strzelonej zwierzyny fragment złomu,

– ostatni miot – żartobliwie – myśliwska biesiada w terenie, organizowana bezpośrednio po polowaniu.

– ostęp – część lasu z ostoją zwierzyny,

– ostoja – teren stałego przebywania zwierzyny,

– ostroga – wyrostek z tyłu odnóży kuraków,

– ostroga – pierwszy sęk łopaty daniela,

– ostrolotka – trofeum z jednej z lotek w skrzydle cietrzewia i słonki,
– ostry – o psie – cięty,

– oszczek – szczekanie psa myśliwskiego, sygnalizującego znalezienie lub wytropienie zwierzyny,

– oślada – trop kury na śniegu,
– otok – długa smycz służąca do prowadzenia psa myśliwskiego,

– otrąbić – ogłosić koniec polowania sygnałem myśliwskim,
– otropić – ustalić miejsce przebywania zwierzyny za pomocą tropów,
– owca – samica muflona,

Ó

– ósmak – jeleń byk z wieńcem o czterech odnogach na każdej tyce

P

– padać w ogniu – zwierzyna, która po strzale pozostaje na miejscu,

– pancerz  1. upierzenie piersi głuszca; 2. zewnętrzna powłoka pocisku kulowego,
– paprać się – piaskowa kąpiel ptaków,
– paprzysko – miejsce piaskowych kąpieli ptaków,
– paradoks – gwintowanie końca lufy w broni śrutowej,
– parasol – typ paśnika dla zwierzyny w kształcie parasola,
– parkot – woń jelenia byka podczas rykowiska,
– parkoty – okres godowy zajęcy,
– parostki – poroże sarny kozła,
– pastorał – podpórka służąca do oparcia broni przy strzale
– pasynek – odnoga na łopacie łosia,
– paszcza – otwór gębowy niedźwiedzia, rysia, wilka i psa,

– paśnik – drewniana konstrukcja służąca do dokarmiania zwierzyny grubej, szczególnie w okresie zimowym.

– patrochy – niejadalne wnętrzności zwierzyny,
– patroszenie – usuwanie wnętrzności strzelonej zwierzyny,
– patry – inaczej trzeszcze, oczy zająca,
– perły – charakterystyczne wyrostki kostne na porożu u jeleniowatych

– perukarz – kozioł o zdeformowanym porożu w formie narośli pokrytej scypułem

– pędzel – kiść dłuższych włosów u nasady penisa jelenia, muflona, dzika

– pędzelek – kępka włosów na uchu rysia,
– pędzenie – naganianie zwierzyny przez nagankę w kierunku myśliwych,

– pętla – 1. krótkie rzemyki służące przytrzymaniu ptaka łowczego; 2. splątane tropy zająca na śniegu,

– pianie – wydawanie ostrego głosu przez koguta bażanta,
– piastun – młody niedźwiedź, pozostający z matką do następnego roku

– pielesz – gniazdo ptaka drapieżnego

– pień – wyrostek kostny na czole samców zwierzyny płowej, na którym osadzone jest poroże, – pierzenie się – wymiana upierzenia u ptaków,

– pies – samiec lisa, borsuka, jenota

– pies podsokoli – pies legawy (najczęściej wyżeł) współpracujący w czasie polowania z ptakiem łowczym
– piórko malarskie – ostrolotka u słonki,
– piórkować – dobijać postrzelonego ptaka,
– pióro – 1. ogólnie – ptactwo łowne (strzelać do pióra – polować na ptactwo); 2. rząd pokotu, przeznaczony dla ubitego ptactwa; 3. pióra chybu – długie i sztywne włosy na karku dzika.  4. pióro (pierwsze, drugie, trzecie) – rok życia ptaka łowczego (pierwszy, drugi, trzeci)
– piston – inaczej kapiszon – spłonka,
– pistonówka – strzelba kapiszonowa,
– piszczałka – wabik na jarząbki,
– piszczeć – wydawanie głosu przez kozę,
– plusk – kielnia – ogon bobra,
– płaszcz – pancerz – zewnętrzna powłoka pocisku kulowego,
– płochacz – pies myśliwski do płoszenia zwierzyny z zarośli,
– płowa zwierzyna – jelenie, sarny, łosie i daniele,
– pniaki – haki – grandle,
– pochwa – futerał na głownię białej broni myśliwskiej,
– pocisk – rażąca część naboju myśliwskiego,
– podchód – sposób polowania, podchodzenie zwierzyny na odległość strzału,
– podeszwa – spód stopy niedźwiedzia, 371.Podrywać się – zrywanie się ptaków do lotu,

– podjazd – rodzaj polowania, polegający na podjeżdżaniu do zwierzyny przez myśliwego furmanką lub saniami,
– podkładacz – myśliwy, który naprowadza psy na trop zwierzyny,

– podkowa – brązowy łuk na piersi kuropatwy,

– podlot – młody ptak, zaczynający latać,
– podpórka – laska lub rozwidlony drążek do podparcia broni przy strzale,

– podprowadzać – zaprowadzić myśliwego na spotkanie ze zwierzyną,

– podryw – sposób polowania, polegający na strzelaniu do ptactwa wypłaszanego przez samego strzelca

– podstrzelić – strzelać do zwierzyny wychodzącej na sąsiada, podczas polowania zbiorowego,
– poduszka – baka – wypukłość na kolbie broni myśliwskiej, do której przykłada się policzek,
– pojedynek – samiec zwierzyn, wiodący samotny tryb życia,

– pokot  1. rozkład – ogół zwierzyny ubitej na polowaniu; 2. upolowana zwierzyna, ułożona wg określonych zasad,

– płowa zwierzyna – sarny, daniele, jelenie i łosie

– polano – ogon wilka

– pole – określenie wieku psa myśliwskiego – rok pracy psa

– polowanie zbiorowe – polowanie, w którym uczestniczy przynajmniej dwóch myśliwych, współpracujących ze sobą.

– Polski Związek Łowiecki – powstała w roku 1923. ogólnopolska organizacja łowiecka.

– położyć – upolować celnym strzałem,
– pomiatać – wydawać potomstwo, u psów, borsuków, wilków i lisów,

– pomruk – głos wydawany przez jelenia byka i borsuka,

– pomykać – biec (o lisie, zającu i króliku),

– ponowa – świeży opad śniegu,

– poprawka – drugi strzał do tej samej zwierzyny,

– poroże – wyrostki kostne, nasadzane na możdżeniach u jeleniowatych, zrzucane corocznie i ponownie nasadzane,

– poryk – jednorazowy, głośny ryk jelenia byka,

– posadzić – strącenie zdobyczy na ziemię przez ptaka łowczego,

– poskromić – zmusić ptaka łowczego do poddania się woli układającego

– posoka – farba, krew zwierzyny grubej

– posokowiec – pies myśliwski pracujący na farbie,
– postrzał – miejsce trafienia zwierzyny,
– postrzałek – zwierz raniony,
– posznurować – o lisie pobiec prosto,
– prawka – prawa lufa broni myśliwskiej,
– prosić się – wydawanie potomstwa przez lochę,
– prośna – ciężarna locha,
– prowadzący polowanie – myśliwy wyznaczony przez zarząd koła łowieckiego do kierowania polowaniem zbiorowym.

– posyp – paśnik dla kuropatw i bażantów formie daszku

– przelatek – dzik w drugim roku życia

– prowadzenie 1. przewodzenie stada; 2. opieka samicy nad potomstwem,
– przechera – sprytny lis,
– przecinka – wycięta w lesie wizura lub ścieżka,

– przelatek – dzik urodzony w ubiegłym roku, bez względu na płeć.

– przelot – patrz ciąg – 1.loty na żerowiska, 2. wiosenne i jesienne wędrówki ptaków do miejsc lęgowych lub na zimowiska,

– przełaj – w dawnej Polsce, jeden z ciężarów łowieckich, polegający na pilnowaniu zwierzyny zmieniającej swoją ostoję,

– przesadzić – przeskakiwanie zwierzyny przez linię myśliwych,

– przesmyk – stałe miejsca przechodzenia zwierzyny zmieniającej ostoję,

– przestęp – trop jelenia charakteryzujący się tym, .e odcisk tylnego badyla przekracza odcisk badyla przedniego,

– przetrzebić – zmniejszyć znacznie liczbę zwierzyny,

– przewód – kanał w lufie,
– przeziernik – przyrząd celowniczy z otworem w środku, zastępuje  szczerbinkę,
– przezimek – zwierzyna urodzona poprzedniego roku,
– przodownica – łania, locha, owca prowadząca chmarę, watahę, stado,
– przybitka – korek z wojłoku lub tektury oddzielający śrut od prochu,
– przyrzut – szybkie przyłożenie broni do ramienia,
– przyspiesznik – urządzenie ułatwiające oddanie precyzyjnego strzału,
– przystrzelanie broni – wyregulowanie przyrządów celowniczych,

– ptactwo łowne – gatunki ptaków na które mo.na polować (patrz: zwierzyna) 429.Ptak łowczy ? uło.ony i wykorzystywany do polowania na zwierzynę
ptak drapie.ny 430.Ptak niskiego lotu – ptak łowczy (najczęściej jastrząb) uderzający na zwierzynę z rękawicy sokolnika, z czatowni lub z lotu towarzyszącego 431.Ptak wysokiego lotu – ptak łowczy (najczęściej sokół) uderzający na
zwierzynę z lotu (patrz: nurek)
– ptaszarnia – pomieszczenie dla ptaków łowczych,
– ptaszniczka – długa myśliwska broń palna, u.ywana do polowań na ptaki,
– pudlarz – myśliwy, który podczas polowania grupowego oddał najwięcej chybionych strzałów

R

– rabiec – młody ptak łowczy, jeszcze pstrokaty; lub (z ros.), młody sokół lub jastrząb, nazwa od rabego koloru upierzenia

– rapcie – racice dzika

– rogacz – samiec sarny

– rosochy – poroże łosia w formie łopat

– rozłoga – rozstaw poroża zwierzyny płowej

– róże – pierścienie kostne u nasady poroża zwierzyny płowej

– rudel – stadko, stado saren

– rykowisko – okres, miejsce godów jeleni

S

– sadyba – koliba, kwatera myśliwska

– samura – stara samica dzika żyjąca samotnie

– scypuł – owłosiony, ukrwiony naskórek pokrywający formujące się poroże

– selekt – zwierzę kwalifikujące do odstrzału selekcyjnego, np. z powodu słabych cech dziedzicznych

– sęki – rogowe palczaste odrosty na łopatach daniela

– siadło – drzewo, na którym zasiadł na noc głuszec

– siuta – samica sarny

– skoki – nogi zająca

– słuchy – uszy zająca

– stawka – noga lisa i borsuka

– strzelba – śrutowa broń myśliwska

– strzyże – włosy u nasady nosa zająca

– suknia – sierść zwierzyny płowej i dzika

– szable – kły dzika wyrastające z dolnej żuchwy

– szarak – zając

– szczwacz – osoba układająca charty i ogary

– szczwać – polować z chartami

– szesnastka – myśliwska broń śrutowa kaliber 16

– szlifowanie – czwarta ostatnia część pieśni godowej głuszca

– szpicak – młody samiec zwierzyny płowej o porożu w formie prostych tyk bez odnóg

– szydlarz – samiec u jeleniowatych o porożu bez odnóg

– sztucer – myśliwska broń kulowa z gwintowaną lufą

Ś

– ścinka – fragmenty sierści, odcięte od tuszy przez pocisk.

– ślepia – oczy drapieżników

– ślimy – rogi muflona

– świece – oczy żubra, zwierzyny płowej, kozicy, muflona i dzika

T

– tabakiera – zakończenie gwizdu, nos u dzika

– troki – rodzaj wielorzemykowych pęt, zazwyczaj skórzanych lub sznurkowych, służących do noszenia upolowanego ptactwa.

– trzeszcze – oczy zająca

– turzyca – sierść zająca i królika

– tusza – ciało upolowanej zwierzyny grubej

– tuszka – ciało upolowanej zwierzyny drobnej

U

– ubić – trafić, upolować

– unosić – przyzwyczaić ptaka łowczego do przebywania na ręce sokolnika

V

– varmint – rodzaj sztucera z nieco cięższą, masywniejszą lufą, bez muszki i szczerbinki.

W

– wachlarz – ogon koguta głuszca

– wadera – samica wilka

– wiatr – węch u psa myśliwskiego /dolny wiatr – charakterystyczny sposób pracy psa myśliwskiego, z głową przy ziemi /górny wiatr – sposób pracy psa myśliwskiego, z głową uniesioną

– warchlak – młody dziczek w pierwszym roku życia

– wataha – stado dzików

– wieniec – poroże jelenia

– wietrznik – nos psa i zwierząt drapieżnych

– wnyk – pętla do łapania zwierzyny, zastawiana przez kłusownika

– wycinek – dzik samiec w trzecim – czwartym roku życia

– wykot – narodziny młodych u królika, zająca, sarny, kozicy i muflona

– wyprzedzenie – zakład jaki daje się celując i strzelając do poruszającego się zwierzęcia

Z

– zabawca – pies gończy, który nie mogąc odnaleźć tropu, głosi w jednym miejscu

– zestrzał – miejsce, w którym stało zwierzę w chwili przyjęcia kuli.

– zierniki – oczy ptaków

– złom – gałązka z drzewa iglastego wsadzana do pyska zwierząt ułożonych w pokocie

Ż

– żmurek – lis o kasztanowym kolorze futra

Scroll to Top